Η ατομική θεωρία του Λεύκιππου

Λεύκιππος
(480/470 π.Χ.-400; π.Χ.)

Η ζωή, η καταγωγή, το έργο του Λεύκιππου περιβάλλονται από αναπάντητα ερωτήματα και αμφισβητήσεις, ακόμη από την αρχαιότητα. Οι Επικούρειοι αμφισβητούν την ύπαρξή του, ο Αριστοτέλης ταυτίζει το Δημόκριτο με το Λεύκιππο, ενώ ο Διογένης ο Λαέρτιος ("Βίοι Φιλοσόφων", βιβλίο ΙΧ, παρ. 30-33) γράφει ότι:

"Ήταν Ελεάτης, κατ' άλλους Αβδηρίτης και κατ' άλλους Μιλήσιος. Άκουσε το Ζήνωνα".
Γενικά, οι αρχαίοι που δέχονται την ύπαρξη του Λεύκιππου, παραδέχονται ότι στα έργα του "Περί νου" και "Μέγας διάκοσμος" ο Λεύκιππος συνέλαβε τους άξονες της ατομικής θεωρίας, που επεξεργάστηκε στη συνέχεια ο μαθητής του Δημόκριτος. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Λεύκιππος πρώτος, για να εξηγήσει την ποικιλομορφία των όντων, υποστηρίζει την ύπαρξη του κενού που διαχωρίζει τα όντα. Δηλαδή, τις δύο αντίθετες δυνάμεις Φιλότης-Νείκος του Εμπεδοκλή τις αντικαθιστά με το πλήρες και το κενό, που δίνουν μια ποσοτική-επιστημονική διάσταση στο φιλοσοφικό στοχασμό και στην επιστήμη. Αναφέρει ο Διογένης ο Λαέρτιος:

"Το σύνολο των πραγμάτων - τα πάντα, είναι άπειρο και αυτά μεταβάλλονται το ένα στο άλλο. Το παν αποτελείται από κενό και από πλήρες μέρος ατόμων. Οι κόσμοι γίνονται από τα άτομα που πέφτουν στο κενό και περιπλέκονται μεταξύ τους. Από την κίνηση και την ένωση των ατόμων προέρχονται τα άστρα. Ο ήλιος έχει μεγαλύτερη κυκλική τροχιά από τη σελήνη. Πρώτος ο Λεύκιππος θεώρησε τα άτομα ως πρώτες αρχές"

Λευκίππου, "Περί νου"
Ο Λεύκιππος λέγει ότι όλα γίνονται σύμφωνα με την ανάγκη, και υπάρχει η ίδια μοίρα. Γιατί λέγει στο "Περί νου":
"Κανένα πράγμα δε γίνεται μάταια, μα όλα γίνονται και από λόγο και από ανάγκη".

Τα κείμενα είναι από το βιβλίο του καθηγητή Θανάση Μουσόπουλου "ΑΒΔΗΡΑ, ΓΗ ΤΟΥ ΚΑΛΛΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ".

Πηγή: http://www.avdera.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=34&Itemid=91

ΠΩΣ ΣΥΝΕΣΤΗΚΕΝ Ο ΚΟΣΜΟΣ

"Ο νυν κόσμος περικεκλασμένω σχήματι εσχημάτισται τον τρόπο τούτον: Των ατόμων σωμάτων απρονόητον και τυχαίαν εχόντων την κίνησιν συνεχώς τε και τάχιστα κινουμένων, εις ταυτό πολλά σώματα συνηθροίσθη, [και] δια τούτο ποικιλίαν έχοντα (και) σχημάτων και μεγεθών. Αθροιζομένων δε εν ταυτώ, τούτων τα μεν οσα μείζονα ην και βαρύτερα πάντων υπεκάθιζεν, όσα δε μικρά και περιφερή και λεία και ευόλισθα ταύτα εξεθλίβετο, κατά την σύνοδον των ατόμων, εις τε το μετέωρον ανεφέρετο. Ως δε ουν εξέλειπεν μεν η πληκτική δύναμις μετεωρίζουσα, ουκέτι δε ήγεν η πληγή πρός το μετέωρον, εκωλύετο δε ταύτα κάτω φέρεσθαι, επιέζετο [δε βιαίως] πρός τους τόπους τους δυνάμενους δέξασθαι. Ουτοι δε ήσαν οι πέριξ και προς τούτοις το πλήθος των σωμάτων περιεκλάτω: περιπλεκόμενα δε αλλήλοις Αυτοί δε (οι τόποι) κατά την περίκλασιν τον ουρανόν εγέννησε.

Της δε αυτής εχόμεναι φύσεις αι άτομοι, ποικίλαι ούσαι... την των. άστρων φύσιν απετέλουν".

O Κόσμος αυτός, σε (αυτή την) διασπαρμένη μορφή εσχηματίσθη με τον εξής τρόπο: Τα σώματα των ατόμων, χωρίς αιτία και τυχαία έχοντας την κίνηση, κινούμενα συνεχώς και ταχύτατα, [και] δια τούτο ποικιλίαν έχοντα πλήθος επί τον αυτό (τόπο) συγκεντρώθησαν...

Συναθροιζομένων δε εν ταυτό (στον ίδιο τόπο) εξ’ αυτών τα μεν όσα μείζονα και βαρύτερα, υπό κάτω πάντων (στο κέντρο) εκάθιζαν, όσα δε μικρά και περιφερόμενα, λεία και ευολίσθητα, εξεθλίβοντο, αυτά, κατά την συγκέντρωση των σωμάτων σχηματίζοντας μετέωρο, (ουράνιο φαινόμενο). Όμως όταν εξέλιπε η πληκτική δύναμη (πλήττω= βαρώ= βαρυτική) που τα μετεώριζε και έπαψε να οδηγεί (τα άτομα) προς το μετέωρο, εμποδίζοντο να φτάσουν (τα άτομα) κάτω (δηλαδή στο κέντρο του φαινομένου), βιαίως δε (με έκρηξη) αυτά εσπρώχθησαν σε τόπους που μπορούσαν να τα δεχθούν. Αυτοί δε (οι τόποι) ήταν ο περιβάλλον χώρος και σ΄ αυτόν τον χώρο το πλήθος των σωμάτων διεσπάσθη. Περιπλεκόμενα δε μεταξύ τους κατά την διαίρεση τον ουρανό εγέννησαν!

Της αυτής δε φύσεως άτομα, που είναι ποικίλα... την φύση των άστρων αποτελούν.

Πηγή: http://www.apocalypsejohn.com/2013/03/leykippos-theoria-big-bang.html