Ευτυχισμένα Χριστούγεννα!

Αν δεν είναι αυτό μαγεία, τότε ποιο είναι;

Το βόρειο και το νότιο Σέλας δημιουργούνται όταν κοσμική ακτινοβολία που αποτελείται από φορτισμένα σωμάτια, εισέρχεται στο μαγνητικό πεδίο της γης, παγιδεύεται και κινείται σε ελικοειδής τροχιά μεταξύ των δύο πόλων (Μαγνητική φιάλη). Η αλληλεπίδραση των σωματιών αυτών με την ατμόσφαιρα, δίνει αυτή τη μαγευτική εικόνα που οφείλεται στον ιονισμό των ατόμων. Στο βίντεο απεικονίζεται το φαινόμενο όπως καταγράφηκε από το διεθνή διαστημικό σταθμό.

Η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου

Η αποψινή νύχτα είναι η μεγαλύτερη σε διάρκεια από όλες τις άλλες νύχτες του χρόνου. Στο χειμερινό ηλιοστάσιο όπως λέγεται, η νύχτα διαρκεί πάνω από 14 ώρες για το βόρειο ημισφαίριο και αντίστοιχα η μέρα για το νότιο ημισφαίριο.

Για περαιτέρω πληροφορίες: εδώ.

Εικόνες από Google images

Αδράνεια- 1ος Νόμος του Νεύτωνα

Σύνθεση συγγραμμικών δυνάμεων

Σεισμικά κύματα

Οι μηχανές με τεχνητή νοημοσύνη θα υποκαταστήσουν τους ανθρώπους

Λονδίνο 

Οι προσπάθειες των επιστημόνων να αναπτύξουν μηχανές με τεχνητή νοημοσύνη αποτελούν απειλή για την ίδια την ύπαρξη του ανθρώπινου είδους σύμφωνα με τον Στίβεν Χόκινγκ. Ο διακεκριμένος αστροφυσικός εξέφρασε αυτή την ανησυχία σε συνέντευξή του στο βρετανικό δίκτυο BBC απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με τη βελτίωση του εξοπλισμού που του επιτρέπει την επικοινωνία με τον έξω κόσμο. Όπως είναι γνωστό ο καθηγητής, ο οποίος πάσχει από πλάγια μυατροφική σκλήρυνση, μπορεί πλέον να κινήσει μόνο τα μάτια και ορισμένους μυς του προσώπου του με τους οποίους και χειρίζεται για να μιλήσει μια συσκευή που έχει αναπτυχθεί ειδικά γι’ αυτόν από την Intel. Το λογισμικό αναβαθμίστηκε εξαιτίας της επιδείνωσης της κατάστασής του και σήμερα ο αμερικανικός κολοσσός των ημιαγωγών το παρουσίασε στο κοινό ανακοινώνοντας ότι θα είναι διαθέσιμο δωρεάν ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί και για άλλους ασθενείς.

Η νέα τεχνολογία που χρησιμοποιεί πλέον ο κ. Χόκινγκ βασίζεται σε μια βασική μορφή τεχνητής νοημοσύνης – συγκεκριμένα σε «μηχανές που μαθαίνουν». Οι συγκεκριμένες μηχανές, οι οποίες χρησιμοποιούνται ήδη σε εφαρμογές για το πληκτρολόγιο έξυπνων κινητών,  έχουν αναπτυχθεί από τη βρετανική εταιρεία Swiftkey και μαθαίνουν πώς σκέφτεται ο αστροφυσικός ώστε να του προτείνουν τις λέξεις που ενδεχομένως θα ήθελε να χρησιμοποιήσει στη συνέχεια σε κάθε φράση του, διευκολύνοντας και επιταχύνοντας τον ρυθμό της «ομιλίας» του. Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο ο δημοσιογράφος Ρόρι Σέλαν-Τζόουνς του BBC τον ρώτησε πόσο νομίζει ότι έχουμε προχωρήσει στον δρόμο προς την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης.

«Οι πρωτόγονες μορφές τεχνητής νοημοσύνης που διαθέτουμε ήδη έχουν αποδειχθεί πολύ χρήσιμες» απάντησε ο κ. Χόκινγκ, αμέσως όμως έσπευσε να εκθέσει τους φόβους του σχετικά με τους κινδύνους που ενέχει η ανθρώπινη επιδίωξη για την ανάπτυξη έξυπνων μηχανών. «Νομίζω ωστόσο ότι η ανάπτυξη πλήρους τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να σημάνει το τέλος του ανθρώπινου γένους» είπε. «Από τη στιγμή που οι άνθρωποι θα αναπτύξουν την τεχνητή νοημοσύνη αυτή θα απογειωθεί από μόνη της και θα ανασχεδιάζεται σε ολοένα και αυξανόμενο ρυθμό. Οι άνθρωποι, οι οποίοι περιορίζονται από μια αργή βιολογική εξέλιξη, δεν θα μπορούν να την ανταγωνιστούν και τελικά αυτή θα τους υποκαταστήσει».

Πηγή

Πλάτωνας

Από όλα όσα διαθέτουμε, η παιδεία είναι το μόνο αθάνατο και θεϊκό.

Εικόνα: Από το Google images

Μαγνητικό πεδίο και ασύρματα φωτάκια για το χριστουγεννιάτικο δέντρο

Καλιφόρνια 

Τον «γόρδιο δεσμό» των καλωδίων του στολισμού των Χριστουγέννων υπόσχονται να κόψουν μια για πάντα τα επαναστατικά ασύρματα φωτάκια Aura.

Στόχος των επιστημόνων της καλιφορνέζικης εταιρείας Powered by Aura, η οποία βρίσκεται πίσω από το καινοτόμο εορταστικό αξεσουάρ, ήταν η δημιουργία των πρώτων ασύρματων χριστουγεννιάτικων λαμπτήρων υπό μορφή μπάλας, οι οποίοι θα αντλούν ενέργεια από ένα μαγνητικό πεδίο που «αγκαλιάζει» το δέντρο.

Όταν οι φωτεινές μπάλες τοποθετούνται εντός του μαγνητικού πεδίου – δηλαδή επάνω στο δέντρο – δέχονται εντολές και μέσω smartphone ή ταμπλέτας με τη βοήθεια της συνοδευτικής εφαρμογής (για iOS). Σύμφωνα με τους επινοητές τους μάλιστα, έχουν διάρκεια ζωής τουλάχιστον… 20 χρόνια περισσότερο από ότι τα συμβατικά χριστουγεννιάτικα φωτάκια δέντρου.

«Πρόκειται για μια νέα τεχνολογία η οποία έρχεται να φέρει την επανάσταση στον στολισμό» αναφέρει ο 29χρονος μηχανικός Κρίστοφερ Χάγκινς, συνιδρυτής της αμερικανικής εταιρείας. «Η αρχική έμπνευση για τις φωτεινές μπάλες γεννήθηκε μετά από τον προβληματισμό μου γύρω από τον υπερβολικό όγκο καλωδίων που κυριολεκτικά έπνιγαν το χριστουγεννιάτικο δέντρο».

Από το ενεργειακό δαχτυλίδι στο… φωτοστέφανο

Το μυστικό της ασύρματης λειτουργίας των εντυπωσιακών LED στολιδιών, κρύβεται σε ένα μαγνητικό «δαχτυλίδι» το οποίο τοποθετείται στην βάση του κορμού του δέντρου αν αυτό έχει μικρό ύψος και κάπου στη μέση αν είναι ψηλότερο, το οποίο δημιουργεί το μαγνητικό πεδίο με αποτέλεσμα να «ανάβει» τα ασύρματα φωτάκια.

Περισσότερα: Πηγή

Λέμε όχι στα ναρκωτικά

Το ταξίδι στον κόσμο των ναρκωτικών ουσιών μέχρι το τέλος...

Το Κίουι ή Κίβι είναι ένα πουλί, από τα αρχαιότερα στον κόσμο, που συναντάται μόνο στη Νέα Ζηλανδία, καθώς έχει μια ιδιαιτερότητα. Δεν μπορεί να πετάξει. Το είδος του συγκεκριμένου πτηνού χρησιμοποιήθηκε από τον δημιουργό ενός ευρηματικού βίντεο, προκειμένου να αναδειχθεί η διαδρομή που διανύει κάποιος από την αρχή μέχρι το τέλος, όταν αναμειχθεί οριστικά, στον κόσμο των ναρκωτικών ουσιών.

Το παιχνίδι του εθισμού ξεκινάει σε πειραματικό στάδιο όταν για πρώτη φορά, το πτηνό μπαίνει στον πειρασμό να "γευτεί" αυτό που συναντάει στον δρόμο του. Σε κάθε επόμενο βήμα, ο κίνδυνος παραμονεύει και η ανάγκη πειραματισμού εντείνεται μέχρι που γίνεται συνήθεια.

Η εισχώρηση της ουσίας στον οργανισμό δημιουργεί ευφορία στο πουλί με αποτέλεσμα να ψάχνει απεγνωσμένα την "επόμενη δόση", μέχρι τουλάχιστον τη στιγμή που η τελική πτώση από την "αμφίβολη" απόλαυση αρχίζει να αιωρείται απειλητικά στην ατμόσφαιρα και τον οργανισμό.

Τα συμπτώματα της εξασθένησης αρχίζουν να παρουσιάζονται στα μισά της διαδρομής και οι αντοχές του πτηνού όλο και μειώνονται. Το ταξίδι φτάνει στο τέλος του, όχι επειδή το πουλί κατάφερε να φτάσει στον τελικό προορισμό του. Η διαδρομή φτάνει στο τέλος της, όπως ένας κανονικός χρήστης ναρκωτικών ουσιών...

Πηγή

Η επιστήμη των Χριστουγέννων

Πληροφορίες: ΕΚΦΕ Ευόσμου

Καλό μήνα και καλό χειμώνα!

Πηγή

Πυθαγόρας

Πρέπει να σωπαίνεις ή να λες κάτι καλύτερο από τη σιωπή.

Πυθαγόρας

Χρώματα.....

Λευκό φως προσπίπτει στην τουλίπα. Το μάτι αντιλαμβάνεται τη συχνότητα της ακτινοβολίας ή μήκος κύματος, ως χρώμα. Απορροφώνται όλα τα μήκη κύματος της ακτινοβολίας εκτός από εκείνο που αντιστοιχεί στο μωβ στα πέταλά της και στο πράσινο στα φύλλα της, τα οποία ανακλώνται και έρχονται πίσω στα μάτια μας......

Το μεγαλείο της φύσης, το μεγαλείο του Θεού......

Φώτο

Albert Einstein

Αν στην αρχή, μια ιδέα δε φαίνεται τρελή, τότε δεν υπάρχει καμιά ελπίδα για αυτήν.

Albert Einstein

Ανάκλαση

Πηγή

Συμβολή κυμάτων

Οδυσσέας Ελύτης

Νέε, θυμήσου:

Δε γίνεσαι δούλος όταν σε υποτάσσει

μόνον αυτός που έχει την εξουσία,

αλλά κι εκείνος που την πολεμάει.

Ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση

Ισότητα και κοινωνική δικαιοσύνη

Πηγή

Πλάτωνας

Ο άνθρωπος, αν μεν διαπαιδαγωγηθεί ορθώς, αγαπά να γίνει το πιο ευγενικό και ήμερο πλάσμα, αν όμως δε λάβει αρκετή και κατάλληλη μόρφωση γίνεται το πιο άγριο ζώο της φύσεως.

Μαρία Κιουρί

Η πρωτοπόρος επιστήμονας Μαρί Κιουρί ήταν μια παθιασμένη γυναίκα που με ζήλο και ανιδιοτέλεια καταπιανόταν με οτιδήποτε είχε σχέση με τη φυσική και τη χημεία. Το 1903 κέρδισε το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής για τη δουλειά της πάνω στη ραδιενέργεια. Έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε Νόμπελ. Το 1911 κέρδισε ακόμη ένα Βραβείο Νόμπελ, αυτή τη φορά στη Χημεία για την ανακάλυψη δύο νέων χημικών στοιχείων, του πολώνιου και του ράδιου. Έγινε ο πρώτος επιστήμονας που κέρδιζε δύο βραβεία Νόμπελ. Ήταν επίσης η πρώτη γυναίκα που της παραχωρήθηκε έδρα στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης το 1906.... 

Διαβάστε όλο το άρθρο: εδώ

Πεφτάστρια κι αστεράκια μου.....

Άλλη μια «βροχή» από διάττοντες αστέρες, των Λεοντιδών, θα κορυφωθεί τα χαράματα της Δευτέρας 17 και της Τρίτης 18 Νοεμβρίου στο βόρειο ημισφαίριο, που περιλαμβάνει και την Ελλάδα.

Οι Λεοντίδες παραδοσιακά θεωρούνται μια από τις πιο εντυπωσιακές βροχές. Πέρσι το θέαμα ήταν απογοητευτικό, επειδή συνέπεσε με την πανσέληνο, αλλά φέτος η λάμψη του μισογεμάτου φεγγαριού δεν θα είναι αρκετή για να «σβήσει» την πτώση των μετεώρων στον νυκτερινό ουρανό - εφ’ όσον βεβαίως δεν υπάρχουν σύννεφα.

Οι Λεοντίδες συνήθως δίνουν 15 έως 40 πεφταστέρια ανά ώρα, ενώ κάθε περίπου 33 χρόνια εμφανίζουν ένα περιοδικό αποκορύφωμα με εκατοντάδες μετέωρα την ώρα. Οι πιο θεαματικές χρονιές τους ήταν το 1833 και το 1966, όταν τα μετέωρα έφθασαν τις πολλές χιλιάδες ανά ώρα, ενώ η τελευταία «βροχή» συνέβη το 2001.

Η συγκεκριμένη βροχή διαττόντων φαίνεται να προέρχεται από τον αστερισμό του Λέοντα, από όπου πήρε και το όνομά της, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για τα σωματίδια της σκόνης που έχει αφήσει πίσω της η ουρά του κομήτη Τέμπλ - Τατλ, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1865 και κάθε Νοέμβριο διασταυρώνεται με την τροχιά της Γης.

Όταν τα απομεινάρια του κομήτη, που συνήθως έχουν βάρος μικρότερο του ενός γραμμαρίου, συναντούν το ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας του πλανήτη μας σε ύψος 80 έως 130 χιλιομέτρων, αναφλέγονται λόγω της τριβής, σχηματίζοντας έτσι φωτεινές σφαίρες, τα «πεφταστέρια».

Πηγή

Ελύτης - Μπιθικώτσης - Θεοδωράκης

Ευχή, να μη ξανά γνωρίσει ο τόπος τέτοια θλιβερή επέτειο

Αριστοτέλης

«Αυτοί που δίνουν καλή εκπαίδευση στα παιδιά, πρέπει να τιμώνται περισσότερο από εκείνους που τα γέννησαν, γιατί οι γονείς τους έδωσαν μόνο τη ζωή, οι παιδαγωγοί όμως την ικανότητα να ζουν καλά.»

Πηγή

Αστρονομία

Οι ωραιότερες φωτογραφίες της χρονιάς

Πηγή

Ευθύγραμμη ομαλή κίνηση

Μέση ταχύτητα

Seymour Papert: ''Ο καλός δάσκαλος δεν λειτουργεί ως δάσκαλος αλλά ως ένας άνθρωπος ο οποίος εξακολουθεί να μαθαίνει μαζί με τους μαθητές του''

"Ο καλός δάσκαλος δεν λειτουργεί ως δάσκαλος αλλά ως ένας άνθρωπος ο οποίος εξακολουθεί να μαθαίνει μαζί με τους μαθητές του". Σίμουρ Πέιπερτ.

Παλιά συνέντευξη στο Βήμα από τον Θανάση Λάλα (26-7-1998) που αναδημοσιεύουμε διότι πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να τη διαβάσουμε όλοι:

Tον χαρακτηρισμό του τίτλου μπορώ πια να τον επιβεβαιώσω κι εγώ! Είναι εύκολο αν καθίσεις όπως εγώ τρεις ώρες πλάι του, συζητώντας ό,τι σου περνάει απ' το μυαλό σαν αεράκι, να καταλάβεις ότι ο ιδιοφυής αυτός κύριος που με τη γενειάδα του θυμίζει παραμυθά ή αφηγητή ιστοριών του Ιουλίου Βερν είναι ένας άνθρωπος που έχει να πει «ό,τι πιο νέο υπάρχει» γύρω από την εκπαίδευση, τη μάθηση, τη γνώση, τους δασκάλους, τους μαθητές, τα παιδιά, τους ενηλίκους, τους πολιτικούς και τους καλλιτέχνες.

Σύμβουλος και προσωπικός φίλος του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Αλ Γκορ, αγωνίζεται για το δικαίωμα στην «αλλαγή», για το δικαίωμα στην «προσωπική επιλογή». Ένας άνθρωπος της εκπαίδευσης βουτηγμένος ως το υψηλότερο άκρο της κεφαλής του στο σύστημα μάθησης, ένας άνθρωπος που τολμά να ομολογήσει ότι η εξουσία πυροβολεί θανατηφόρα τη δημιουργικότητα, φοβάται σαν τον διάβολο τον εαυτό της, βάζει τρικλοποδιές στους ιδιοφυείς και ρίχνει με τα μούτρα τους ανθρώπους στην κατανάλωση για να μην την απειλούν!

Ο «γκουρού της εκπαίδευσης», καθισμένος αναπαυτικά στην πολυθρόνα του στον δέκατο όροφο του ξενοδοχείου Χίλτον της Αθήνας, με τη σύζυγό του πλάι του έτοιμη να παρέμβει αν χρειασθεί, χαμογελάει κάθε φορά που τον ρωτάω αν «υπάρχει ευτυχία», αν «είναι αριστερός», αν «ο Μαρξ και ο Σαίξπηρ σε μια φανταστική παρέα θα τσακώνονταν»!

Ο κύριος που είναι σήμερα καθισμένος αναπαυτικά στις σελίδες του «Αλλου Βήματος» είναι ίσως μια από τις πιο ενδιαφέρουσες επιστημονικές σκέψεις που έχω συναντήσει όλα αυτά τα χρόνια που κάνω αυτή τη δουλειά. Είναι φρέσκος σαν φρούτο που δεν έχει υποστεί μετάλλαξη, είναι από αυτούς που τολμούν να πουν ότι «η δυστυχία και ο πόνος είναι πηγή έμπνευσης και δημιουργικότητας»! Πριν από αυτή τη συνάντηση είχα προσπαθήσει τρεις ακόμη φορές να τον συναντήσω αλλά ήταν αδύνατον.

Αυτή η συνάντηση ήρθε από τον ουρανό και με βρήκε κατακέφαλα, αλλά τώρα που συνέρχομαι καταλαβαίνω ότι η δυσκολία να έρθουμε σε επαφή τις προηγούμενες φορές ήταν δικαιολογημένη... Αλίμονο αν αυτόν τον άνθρωπο ήταν εύκολο να τον συναντήσεις... Θα απομυθοποιείτο η ρήση του «η ουσία βρίσκεται στη δυσκολία»... Αστειεύομαι, αλλά σοβαρολογώ... Η δυσκολία να συναντηθείς με έναν τέτοιο άνθρωπο δεν είναι πόζα εκ μέρους του, είναι το δικαίωμά του να εκμεταλλεύεται όσο πιο πολύτιμα μπορεί τον χρόνο του. Τέλος όμως οι δικές μου φλυαρίες. Σε κάποιο βιβλίο, στο μέλλον ίσως πω πώς βρέθηκα μπροστά σ' αυτό που έψαχνα δύο χρόνια τώρα... Εσείς απολαύστε το αποτέλεσμα μιας ενδιαφέρουσας συνάντησης. Αυτά.

Πιστεύετε ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ επιφάνειας και βάθους;

«Βεβαίως. Νομίζω όμως ότι γίνεται μεγάλη μάχη για να γεφυρώσουμε τη διαφορά αυτή και για να μπορέσουμε αυτά τα δύο να τα συμβιβάσουμε».

Πιστεύετε ότι είμαστε σε θέση να γεφυρώσουμε τη διαφορά αυτή;

«Είναι δύσκολο και γι' αυτό, ότι και αν κάνουμε, η διαφορά αυτή είναι σίγουρο ότι θα συνεχίσει να υπάρχει».

Γιατί;

«Γιατί είναι πολύ εύκολο να παρασυρθείς και να δώσεις έμφαση σε κάτι που σου συνέβη πριν από λίγο ή σε κάτι που έκανες χθες, με αποτέλεσμα να μην ασχοληθείς με πράγματα που είναι σημαντικότερα και πιο ουσιαστικά για τη ζωή. Η καθημερινότητα παίρνει αξία κλέβοντας τη ματιά μας από την ουσία».

Πώς εξηγείτε τη δύναμη αυτή της επιφάνειας να κλέβει τη ματιά μας από την ουσία, από το βάθος;

«Εγώ πιστεύω ότι όλα τα πράγματα που κάνουμε στην καθημερινότητά μας τα υπαγορεύουν οι βαθύτερες πεποιθήσεις που έχουμε ως άνθρωποι. Συχνά όμως ξεχνάμε τις βαθύτερες πεποιθήσεις μας, αμελούμε να ασχοληθούμε με τα κίνητρα των πράξεών μας και έτσι χάνουμε την ισορροπία ανάμεσα στο άμεσο, στο εύκολο και στο θεμελιώδες».

Αυτό είναι ένα κύριο σύμπτωμα του αμερικανικού τρόπου ζωής που δεν συμβαίνει τόσο έντονα αλλού...

«Δεν θα διαφωνήσω μαζί σας. Η αμερικανική κουλτούρα πιστεύω ότι ευνοεί το άμεσο. Εγώ το ζω αυτό σε ό,τι έχει να κάνει με την εκπαίδευση ­ ένα χώρο που τον γνωρίζω καλά γιατί τελευταία με έχει απασχολήσει πάρα πολύ και από επαγγελματικής άποψης. Στην Αμερική όλες οι συζητήσεις γύρω από την εκπαίδευση π.χ. είναι πολύ εύκολο να στραφούν σε θέματα όπως η βαθμολογία των μαθητών ή το πρόβλημα της βίας στα σχολεία. Οχι ότι και αυτά δεν είναι σημαντικά θέματα αλλά με το να επικεντρώνουν οι άνθρωποι όλο το ενδιαφέρον τους εκεί χάνουν την ουσία.

Τον Απρίλιο είχα πάει στη Βραζιλία για να παρευρεθώ ως ομιλητής σε μια διάσκεψη με θέμα "Πώς μπορεί να αλλάξει μια χώρα μέσα από αλλαγές στην εκπαίδευσή της". Αυτή είναι μια συζήτηση που στην Αμερική, ας πούμε, δεν πρόκειται ποτέ να ακούσεις να γίνεται».

Επ' ευκαιρία, εσείς πιστεύετε ότι είναι δυνατόν να αλλάξει μια χώρα με την αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματός της;

«Κατ' αρχάς δεν πιστεύω ότι η εκπαίδευση από μόνη της μπορεί να αλλάξει μια χώρα. Οταν όμως τη σκεφθείς ως βασικό κομμάτι ενός ευρύτερου σχεδίου αλλαγών που θέλεις να προκαλέσεις, τότε αυτόματα αλλάζει όλο το σκεπτικό γύρω από αυτήν. Εχεις, δηλαδή, μια άλλη αντίληψη για το πώς πρέπει να είναι η εκπαίδευση. Αυτό είναι κάτι που συναντάς συχνότερα στις λεγόμενες αναπτυσσόμενες χώρες. Επειδή οι χώρες αυτές θέλουν να αναπτυχθούν, έχουν και τη βούληση να ασχοληθούν με σοβαρά θέματα».

Αλήθεια, ποια πιστεύετε ότι είναι η κατάσταση της εκπαίδευσης στις ΗΠΑ;

«Την Αμερική θα τη χαρακτήριζα αυτοϊκανοποιούμενη χώρα και, επειδή είναι ήδη ανεπτυγμένη, θεωρεί ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για να πάει ακόμη μακρύτερα στον χώρο της εκπαίδευσης ­ έτσι κάθεται και ασχολείται με λεπτομέρειες. Προσωπικά πιστεύω ότι μια χώρα αλλάζει μόνο όταν αλλάξει το εκπαιδευτικό σύστημά της, με την προϋπόθεση όμως ότι θα είναι αυτή η αλλαγή στο εκπαιδευτικό σύστημά της βασικό κομμάτι μιας γενικότερης αλλαγής που θα αφορά και άλλα, εξίσου σημαντικά θέματα».

Γιατί τα εκπαιδευτικά συστήματα επιλέγουν να μην αξιολογούν τους μαθητές με βάση το ουσιαστικό;

«Από τη στιγμή που η εκπαίδευση αρχίζει να λειτουργεί ως θεσμός, μετατρέπεται αυτομάτως σε όργανο της συντήρησης. Ειδικά σήμερα, σε μια εποχή όπου ο κόσμος αλλάζει πολύ γρήγορα, βλέπεις τις εκπαιδευτικές δομές στις περισσότερες χώρες να αποτελούν πάνω από όλα ένα είδος γραφειοκρατίας. Και ποιο είναι το βασικό χαρακτηριστικό κάθε γραφειοκρατίας; Το γεγονός ότι δεν είναι ευέλικτη, δεν μπορεί δηλαδή να αλλάζει γρήγορα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα τεράστιο κενό ανάμεσα στην κοινωνία και στον θεσμό του σχολείου».

Δυστυχώς τα εκπαιδευτικά συστήματα δημιουργούνται από τη μεριά της εξουσίας, επομένως είναι συστήματα καταστολής και όχι αφύπνισης...

«Συμφωνώ απολύτως με αυτό που λέτε, απλώς θεωρώ ότι σήμερα η κατάσταση έχει γίνει ακόμη χειρότερη. Τα εκπαιδευτικά συστήματα σήμερα δεν υπηρετούν ούτε τις ανάγκες της σύγχρονης εξουσίας... Οι ανάγκες της εξουσίας και της κοινωνίας σήμερα έχουν αλλάξει πολύ και τα εκπαιδευτικά συστήματα κάθε άλλο παρά δείχνουν να τις υπηρετούν. Θυμίζουν δεινόσαυρους που υπάρχουν μόνο για να υπηρετούν τις δικές τους ανάγκες και κανενός άλλου, εκτός ίσως από αυτές που είχε η εξουσία τον περασμένο αιώνα.

Ισως να αποτελεί φαινόμενο του 20ού αιώνα το γεγονός ότι δημιουργήθηκε ένας τεράστιος γραφειοκρατικός μηχανισμός ο οποίος για να λειτουργήσει απαιτεί μια συγκεκριμένη λογική η οποία δεν έχει κανένα απολύτως νόημα πια».

Οι άνθρωποι έχουν τρόπο να μάθουν σήμερα;

«Πρώτα από όλα, το σίγουρο είναι ότι οι άνθρωποι δεν θα πάψουν ποτέ να μαθαίνουν... Και πιστεύω ότι τα περισσότερα πράγματα τα μαθαίνουν ερήμην του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος, έξω δηλαδή από τη λογική με την οποία αυτό λειτουργεί. Σήμερα μία από τις βασικές λειτουργίες του σχολείου είναι να διδάσκει στους μαθητές να είναι υπάκουοι παρά δημιουργικοί. Πιστεύω ότι αυτό είναι ο σύγχρονος κόσμος και αυτό δεν θα συνεχίσει να το ανέχεται για πολύ.

Σήμερα τι γίνεται; Υπάρχουν πλέον για τους νέους ανθρώπους καινούργια κανάλια μέσα από τα οποία μπορούν να προσεγγίζουν τη γνώση. Εννοώ μέσα από την ψηφιακή τεχνολογία, μέσω του Internet... Ισως το πιο σημαντικό φαινόμενο που χαρακτηρίζει σήμερα την εκπαίδευση είναι η πρόσβαση που μπορούν να έχουν ακόμη και τα μικρά παιδιά σε άπειρες πηγές γνώσης, φαινόμενο που τα κάνει πνευματικά πολύ πιο ανεξάρτητα από όσο μπορούσαν να είναι στο παρελθόν. Γιατί πάντα τα παιδιά έβρισκαν τρόπους να μαθαίνουν πράγματα ανεξάρτητα από το σχολείο, απλώς σήμερα αυτό έχει πάρει μεγαλύτερη έκταση.

Νομίζω ότι με αυτόν τον τρόπο αλλάζει πλέον ριζικά όλη η προοπτική της εκπαίδευσης σε τέτοιο βαθμό που σε 10 ή 20 χρόνια από τώρα το πιο πιθανόν είναι το υπάρχον σχολικό σύστημα να έχει καταρρεύσει εντελώς. Είναι φυσικό να συμβεί κάτι τέτοιο όταν σε μια χώρα όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες τα παιδιά ολοένα και περισσότερο αποκτούν γνώσεις ανεξάρτητα από το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα. Οι εμπειρίες τους έξω από το σχολείο είναι τόσο σημαντικές που θα τους είναι πλέον πολύ δύσκολο να αντέξουν αυτό που τους προσφέρεται μέσα από το σχολείο. Για πρώτη ίσως φορά στην ιστορία της εκπαίδευσης τα παιδιά αρχίζουν να αποτελούν μια πανίσχυρη δύναμη που θα πιέσει προς την κατεύθυνση της αλλαγής του συστήματος».

Πώς όμως το σύστημα επέτρεψε στην τεχνολογία να εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμόώστε να αποτελέσει απειλή εναντίον του;

«Μα η αλλαγή αυτή συνέβη ερήμην της εξουσίας, έξω από το δικό της πλαίσιο. Μπορεί να είμαστε ακόμη στην αρχή αλλά η αρχή αυτή είναι πια γεγονός... Βλέπεις σήμερα ολοένα και περισσότερα παιδιά να δουλεύουν με κομπιούτερ έξω από το σχολείο, είτε στο σπίτι τους είτε σε ειδικά κέντρα, αλλά πάντως σίγουρα εκτός σχολείου. Ολοένα και περισσότερα παιδιά μαθαίνουν σήμερα να χειρίζονται αυτά τα μηχανήματα».

Θέλετε, δηλαδή, να πείτε ότι το σύστημα δεν διέκρινε την απειλή αυτή εν τηγενέσει της;

«Οχι, δεν τη διέκρινε».

Πώς το εξηγείτε αυτό;

«Απλό. Ολα τα συστήματα στην ουσία είναι κουτά... (γέλια) Εμείς νομίζουμε ότι τα συστήματα είναι έξυπνα. Πολύ σπάνια όμως μπορούν τα ίδια τα συστήματα να δουν αυτό που συμβαίνει κάτω από τη μύτη τους. Ενα σύστημα, από τη στιγμή που μπαίνει στη λογική της συντήρησης, από τη στιγμή που εναντιώνεται στο άνοιγμα του μυαλού και στην ιδέα της αλλαγής, αρέσκεται να πιστεύει στην ίδια του την προπαγάνδα, στις ιστορίες που ουσιαστικά μόνο του δημιουργεί. Οπότε πώς να λειτουργήσει το μυαλό του εφόσον ουσιαστικά το κρατάει κλειστό; Νομίζω ότι θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον να ασχοληθεί κανείς με τη μελέτη του φαινομένου και τη λογική της γραφειοκρατίας.

Προσωπικά έχω μελετήσει πολύ τη δημιουργία της Σοβιετικής Ενωσης και τον τρόπο με τον οποίον τελικά κατέρρευσε. Μιλάμε για αντιπροσωπευτικό παράδειγμα συστήματος το οποίο βασίστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου στη γραφειοκρατία, σε μια γραφειοκρατία η οποία ήταν εντελώς ανίκανη να κατανοήσει τα ίδια τα προβλήματά της. Το σοβιετικό σύστημα πίστεψε κάποια στιγμή στην ίδια την προπαγάνδα του. Οταν άρχισε κάπως να κατανοεί την παγίδα όπου είχε πέσει ­ επί Γκορμπατσόφ, στη δεκαετία του '80 ­, δεν μπόρεσε να δει την πηγή αυτών των προβλημάτων, γι' αυτό και βάλθηκε να διορθώνει πράγματα τα οποία ουσιαστικά ήταν λεπτομέρειες. Η αδυναμία αυτή τελικά οδήγησε στην κατάρρευση».

Το αμερικανικό σύστημα, όπως είπατε και εσείς πριν, έχει αναπτύξει και αυτό μια γραφειοκρατία πολύ κραταιά. Κινδυνεύει από τη γραφειοκρατική αυτή διόγκωση το αμερικανικό σύστημα;

«Οπουδήποτε και αν μιλάμε για γραφειοκρατία, πιστεύω ότι, λόγω της φύσης του φαινομένου, υπάρχουν εγγενή προβλήματα τα οποία μοιραία κάποια στιγμή οδηγούν στην κατάρρευση. Στις ΗΠΑ, επειδή είναι ομοσπονδιακό κράτος, το γραφειοκρατικό σύστημα δεν έχει ομοιογένεια και αυτό λειτουργεί ανασταλτικά στην επερχόμενη κατάρρευση. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι έχει αποφευχθεί ο κίνδυνος. Ο μεγαλύτερος και πιο έξυπνος γραφειοκρατικός μηχανισμός στον κόσμο είναι αυτός της CIA.

Τελευταία κάνω μια προσπάθεια να μελετήσω τους γραφειοκρατικούς μηχανισμούς αυτού του έξυπνου συστήματος που λέγεται CIA. Οσο προχωράω τόσο περισσότερο εντυπωσιάζομαι από τον τρόπο λειτουργίας του. Εχω καταλήξει ότι τα πάντα είναι υπό τον πλήρη έλεγχο αυτού του μηχανισμού, ώσπου έρχεται το περιστατικό με τις πρόσφατες πυρηνικές δοκιμές στην Ινδία... Τα σαΐνια της CIA δεν πήραν χαμπάρι... Οι αμερικανοί πράκτορες δεν πήραν χαμπάρι τι επρόκειτο να συμβεί στην Ινδία. Το πιο ενδιαφέρον από όλα, το οποίο τώρα τελευταία ήρθε στο φως, είναι το γεγονός ότι αυτοί είχαν στα χέρια τους όλες τις πληροφορίες που τους χρειάζονταν ώστε να μπορέσουν να κάνουν μια τέτοια πρόβλεψη ­ δορυφορικές φωτογραφίες, έλεγχος της προετοιμασίας που γινόταν ­ και όμως, παρ' όλα αυτά, δεν προέβλεψαν το γεγονός.

Νομίζω ότι είναι ένα παράδειγμα απολύτως αντιπροσωπευτικό για το πώς λειτουργεί από μέσα η γραφειοκρατία. Μια κραταιά γραφειοκρατία μπορεί να έχει όλες τις πληροφορίες αλλά λόγω έλλειψης ευελιξίας και καθαρής σκέψης να μην μπορεί να αντιδράσει και να καθορίσει τα γεγονότα».

Αρα η πληροφορία θέλει το καθαρό και ευέλικτο μυαλό μας για να αποκτήσει τηναξία που περιέχει.

«Αυτό που θέλω εγώ να τονίσω είναι το γεγονός ότι το γραφειοκρατικό σύστημα ενισχύει αυτή την πιθανή αδυναμία καθαρής και ευέλικτης σκέψης αντί να την καλύπτει. Γι' αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα στην ιδανική μορφή του θα έπρεπε να προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει αυτή την αδυναμία και να προετοιμάσει τους ανθρώπους έτσι ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζουν το απροσδόκητο, να ξέρουν ότι στην επόμενη γωνία της ζωής τους το πιο πιθανόν να συμβεί είναι να συναντηθούν με αυτό που δεν είχαν προβλέψει.

Ο μεγαλύτερος στόχος σε έναν κόσμο που αλλάζει αστραπιαία θα έπρεπε να είναι η προετοιμασία των παιδιών στην αλλαγή, ώστε να θεωρούν δεδομένο ότι τα πράγματα μπορεί και να εξελιχθούν διαφορετικά από ό,τι είχαν προβλέψει και να είναι σε θέση να λειτουργούν αναλόγως. Δυστυχώς το σχολείο σήμερα προσπαθεί να μας βάλει σε έναν τρόπο σκέψης που έχει να κάνει με το πώς πρέπει να αντιδράμε σε συγκεκριμένες προβλεπόμενες καταστάσεις...

Σου βάζουν, ας πούμε, κάποια τεστ για να ελέγξουν αν έχεις μάθει τι πρέπει να κάνεις σε συγκεκριμένες καταστάσεις που σου έχουν υποδείξει. Το σημαντικό όμως δεν είναι αυτό: να ξέρεις δηλαδή, εκ των προτέρων πώς θα αντιδράσεις σε μια κατάσταση η οποία είναι αναμενόμενη. Το θέμα είναι να μπορείς να λειτουργήσεις κάτω από συνθήκες για τις οποίες κανένας δεν σε έχει προετοιμάσει».

Ακριβώς. Πράγμα όμως το οποίο δεν συμβαίνει γιατί το σύστημα συνήθως προσπαθεί να νεκρώσει τον τρόπο που έχει ο καθένας να αντιδρά απέναντι στο απρόοπτο. Οπότε, αν δεν μπορείς να αντιδράσεις, τι νόημα έχει να είσαι καλά πληροφορημένος;

«Κοιτάξτε, όντως ακούω να γίνεται πολύς λόγος για την αξία που έχει η πληροφορία στην εποχή μας. Το θέμα είναι ότι από μόνη της αυτή καθαυτή η πληροφορία δεν έχει καμία δύναμη. Εξαρτάται, όταν σου δίνεται, από το πώς μπορείς εσύ να την αξιοποιήσεις. Και ειδικά όταν μιλάμε για παιδιά, εκείνο που έχει σημασία δεν είναι να τα φορτώνεις με ένα κάρο πληροφορίες αλλά να τα ενθαρρύνεις προς την κατεύθυνση της δράσης, να τους δίνεις τόσες πληροφορίες όσες τους χρειάζονται για να δημιουργούν πράγματα από μόνα τους».

Το σύστημα πάντως έχει κάνει σημαία του την πληροφορία και δεν λέει κουβέντα για δημιουργικότητα και ελεύθερη έκφραση...

«Εγώ έχω ταχθεί πολλές φορές εναντίον του τρόπου με τον οποίο χρησιμοποιούμε σήμερα την τεχνολογία, τη βασική, δηλαδή, πηγή πληροφόρησης. Τα κομπιούτερ δεν είναι τίποτε άλλο παρά η μία πλευρά του νομίσματος. Οντως αποτελούν πηγή από την οποία αντλούμε πληροφορίες. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι και η πιο σημαντική, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχει και κάτι άλλο που λέγεται αξιοποίηση της πληροφορίας και σε ό,τι αφορά τα παιδιά και την εκπαίδευσή τους αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό.

Χρησιμοποιώντας σήμερα την ψηφιακή τεχνολογία μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα με προγράμματα πολύ πιο δύσκολα και περίπλοκα. Εγώ αυτό που προσπάθησα να κάνω με τα παιδιά είναι να τους προσφέρω την τεχνολογία ως υλικό με το οποίο στη συνέχεια θα μπορούσαν να χτίσουν, να φτιάξουν πράγματα μόνα τους. Τα παιδιά έτσι μαθαίνουν σιγά σιγά να τα βγάζουν πέρα με όλο και πιο δύσκολα προγράμματα, το μυαλό τους μαθαίνει να κατεβάζει ιδέες και αποκτούν εμπειρία η οποία αργότερα θα τους φανεί πολύ χρήσιμη. Θα σας πω κάτι πολύ απλό για να μπορέσετε να καταλάβετε ποιο είναι το ζητούμενο για μένα.

Πάρτε για παράδειγμα τα video-games. Παρ' όλο που όλα σχεδόν τα παιδιά ξέρουν να τα παίζουν, είναι πολύ λίγα αυτά που μπορούν να δημιουργήσουν μόνα τους ένα παιχνίδι. Ωστόσο, φτιάχνοντας μόνα τους το παιχνίδι που θα βάλουν μετά στο κομπιούτερ για να παίξουν, μαθαίνουν πολύ περισσότερα από ό,τι αν τους είχε δοθεί έτοιμο. Εκτός αυτού, αποκτούν έτσι την ψυχολογία ανθρώπων που όχι μόνο καταναλώνουν αλλά κυρίως παράγουν και απέναντι σε αυτά που καταναλώνουν αποκτούν μια κριτική στάση. Πάντως το πιο σημαντικό από όλα είναι η αυτοπεποίθηση που τους δίνει η αίσθηση ότι μπορούν να τα βγάλουν πέρα με δύσκολα πράγματα».

Για σας ποιος είναι ο ρόλος του δασκάλου σήμερα;

«Ο ρόλος του είναι να βοηθάει τα παιδιά να κάνουν την πληροφορία πράξη, δημιουργία».

Ο καλός μαθητής είναι δημιούργημα ενός καλού δασκάλου ή μήπως είναι ο καλός μαθητής που κάνει τον καλό δάσκαλο;

«Ο καλός δάσκαλος δεν λειτουργεί καν ως δάσκαλος αλλά ως ένας άνθρωπος ο οποίος εξακολουθεί να μαθαίνει μαζί με τους μαθητές του. Αν μεγάλοι και μικροί, δάσκαλοι και παιδιά, μάθαιναν ο ένας από τον άλλον, η κατάσταση στα σχολεία θα ήταν ιδανική. Προσέξτε, αν θέλεις να γίνεις καλός ξυλουργός, θα ψάξεις να βρεις κάποιον ο οποίος είναι καλός στο είδος του και θα πας να δουλέψεις μαζί του. Με αυτόν τον τρόπο θα μάθεις σωστά την τέχνη και θα γίνεις και εσύ καλός ξυλουργός.

Τα παιδιά θέλουν να γίνουν καλοί μαθητές, έτσι δεν είναι; Αυτό είναι το ζητούμενο. Καλός μαθητής είναι αυτός που είναι καλός στο να μαθαίνει... Αν λοιπόν βάλεις ένα παιδί κοντά σε έναν άνθρωπο ο οποίος ξέρει να μαθαίνει, θα μάθει και το παιδί να μαθαίνει. Δεν ξέρω αν με καταλαβαίνετε...».

Απολύτως.

«Οι δάσκαλοι που συναντά κανείς στα σχολεία συνήθως δεν δίνουν την εντύπωση ότι εξακολουθούν να μαθαίνουν. Η νοοτροπία που επικρατεί είναι ότι ο δάσκαλος είναι ένας άνθρωπος ο οποίος ό,τι είχε να μάθει το έμαθε εδώ και πολύ καιρό και βρίσκεται τώρα εδώ για να μας πει αυτά που έμαθε κάποτε. (γέλια).

Μη μου πείτε ότι δεν είναι παράδοξο αυτό. Με αυτό το πείραμα που σας έλεγα πριν, με τα video-games, προσπαθήσαμε να τα αλλάξουμε λίγο τα πράγματα. Αφήσαμε τα παιδιά ελεύθερα, να δουλέψουν μόνα τους και να φτιάξουν το καθένα από ένα παιχνίδι.

Συνήθως την ώρα που δουλεύουν βρίσκουν μπροστά τους προβλήματα τα οποία τα αντιμετωπίζουν εκείνη την ώρα για πρώτη φορά. Ο δάσκαλος ως μεγαλύτερος έχει την εμπειρία και την ωριμότητα που χρειάζεται για να μπορεί να τα βοηθήσει, όχι όμως ότι έχει έτοιμη και τη λύση τους. Για να βρεθεί η λύση πρέπει δάσκαλος και μαθητής να συνεργασθούν και να ψάξουν από κοινού».

Μαθαίνουμε καλύτερα παρέα από ό,τι μόνοι;

«Η μάθηση, όπως και ο χορός, είναι υπόθεση για δύο, είναι μια εμπειρία η οποία βασίζεται στην αμοιβαιότητα».

Η δυσκολία μάς κάνει πιο δημιουργικούς από την ευκολία;

«Για ανεξήγητους λόγους ό,τι είναι εύκολο είναι συγχρόνως και βαρετό. Κανένας δημιουργικός άνθρωπος δεν θέλει να ασχολείται με βαρετά πράγματα».

Γιατί ό,τι είναι εύκολο είναι και πληκτικό;

«Μα δεν το λέω ως δεδομένο, το λέω επειδή το διαπιστώνω. Ως εκπαιδευτικός θεωρώ ότι αυτό που ισχύει για μένα ισχύει και για τα παιδιά. Δεν νιώθω ότι έχω το δικαίωμα να επιβάλλω στους άλλους να κάνουν πράγματα που εγώ δεν θα 'θελα να τα κάνω. Θα σας πω άλλο ένα παράδοξο που έχω εντοπίσει στην εκπαίδευση και ειδικά στην Αμερική.

Ακούς τελευταία να μιλούν όλοι για το πόσο τα κομπιούτερ έχουν κάνει πιο εύκολο το μάθημα των μαθηματικών. Αν όμως ρωτήσεις τα παιδιά, δεν θα σου πουν ότι τα μαθηματικά πριν ήταν δύσκολα αλλά βαρετά και ότι πολύ απλά δεν τους άρεσαν.

Στα παιδιά, είπαμε, αρέσουν τα δύσκολα πράγματα. Και επειδή οι σχεδιαστές των video-games το γνωρίζουν καλά αυτό, προσπαθούν να κατασκευάζουν παιχνίδια τα οποία είναι δύσκολα. Τα video-games με τη μεγαλύτερη δυσκολία είναι αυτά που συνήθως έχουν και τις μεγαλύτερες πωλήσεις. Αν έχει τύχει να παίξετε, θα ξέρετε ότι μερικά είναι πραγματικά πολύ δύσκολα και τα παιδιά αυτά λατρεύουν».

Εσείς ως παιδί είχατε καλούς δασκάλους;

................ συνεχίστε να διαβάζετε το άρθρο εδώ.

Αρχική δημοσίευση: Το Βήμα